អ្នក
ចិញ្ចឹមសត្វថ្មីថ្មោង
ត្រូវជ្រើសរើសវិធីនៃការភ្ញាស់រវាងការភ្ញាស់ស៊ុតបែបធម្មជាតិដោយ
មេក្រាប និងដោយប្រើប្រាស់ប្រដាប់ភ្ញាស់ ។
ការភ្ញាស់តាមរបៀបធម្មជាតិដោយមានមេភ្ញាស់
ឬឲ្យសត្វដ៏ទៃជំនួសដូចជា : មាន់ទោ, មាន់ក្រៀវ, ទា ឬក្ងាន
គឺត្រូវការថែទាំបន្តិចបន្តួចពីអ្នកចិញ្ចឹម ។ ផ្ទុយមកវិញ
ការភ្ញាស់តាមបែបធម្មជាតិ វាកំណត់យ៉ាងខ្លាំងក្លានូវទំហំ
និងការលូតលាស់របស់សត្វ និងអាចឆ្លងជំងឺដែលអាចត្រូវបានទប់ស្កាត់
ដោយកម្មវិធីភ្ញាស់តាមសិប្បនិមិត្ត ។
អ្នកចិញ្ចឹមសត្វស្លាបបែបជំនួញភាគច្រើនបំផុត
បានទិញកូនមាន់ពីរោងឧស្សាហកម្មភ្ញាស់ណា
ដែលភ្ញាស់តាមលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ
និងការភ្ញាស់តាមលក្ខណៈសិប្បនិមិត្តម្តងៗ មានចំនួនយ៉ាងច្រើន ។
នៅក្នុង តំបន់ខ្លះដែលមិនទាន់មានក្រុមហ៊ុនភ្ញាស់ ជារបៀបជំនួញនៅឡើយ ការបង្កើតប្រដាប់ភ្ញាស់នៅតាមផ្ទះ គេនៅតែប្រើប្រាស់នៅឡើយសម្រាប់ចិញ្ចឹមមាន់តូចៗ ។ បើសិនជាមានការផ្តល់អគ្គិសនី ឬចង្កៀងប្រេងកាតបានទៀតទាត់ គេអាចសង់ឬទិញប្រដាប់ភ្ញាស់ដែលមានតំលៃថោកល្មម សម្រាប់ភ្ញាស់ពងមួយចំនួនតូច ។ ចំពោះពងដែលដាក់ក្នុងប្រដាប់ភ្ញាស់ គេត្រូវតែប្រើទែរម៉ូស្តាត (thermostat) ដែលរក្សាសីតុណ្ហភាពឲ្យបានថិតថេរ ប្រហែល៣៩,៤អង្សាសេ ដែលត្រឹមត្រូវទៅតាមសីតុណ្ហភាពនៃការភ្ញាស់ពង តាមបែបធម្មជាតិដែរ ។ ទំនាក់ទំនងសំណើមគេគប្បីថែទាំរវាង៤៥ ទៅ៦៥ភាគរយ ដោយប្រើចានដែកដាក់ទឹក ហើយត្រូវមានខ្យល់បក់ដើម្បីឲ្យមានសំណើម ។ កូនមាន់ចាប់ផ្តើមញាស់ក្នុងអំឡុងពេល២១ថ្ងៃ ហើយវាតែងមានកំលាំងខ្លាំងមាំមួន ទោះបីជាយើងមិនជួយក៏ដោយ ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏មាន់មួយចំនួនតូចញាស់ក្រោយគេ អាចរស់បានដែរ បើសិនជាគេមានការថែទាំឲ្យបានដិតដល់ល្អ ប៉ុន្តែកូនមាន់ទាំងនោះ មានសភាពខ្សោយពិបាកក្នុងការរស់នៅ ។ ប្រដាប់ភ្ញាស់តូចដែលប្រើដោយអគ្គិសនី អាចភ្ញាស់ពងមាន់បាន៥០គ្រាប់ ត្រូវបានគេសាងសង់ឡើងដោយប្រើកំដៅ ( ចង្កៀង ) ឬអំពូលដែលមានសីតុណ្ហភាពសំរួលតំរូវ ដោយទែរមូស្តាតបញ្ចេញដោយឧស្ម័ន ។ ពងមាន់ដែលភ្ញាស់គប្បីប្រែត្រឡប់វាទៅមក ឲ្យបាន៤ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ក្នុងអំឡុងពេលមួយអាទិត្យដំបូង ។ ចូលគូសសញ្ញាចំណាំពងនីមួយៗ ដោយអក្ស ” x ” ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការត្រឡប់វា ៤៥អង្សាក្នុងម្តងៗ ។
ប្រដាប់ភ្ញាស់ដោយប្រើ ចរន្តអគ្គិសនីធុនតូច, ប្រដាប់ភ្ញាស់ប្រហែលគ្នានេះដែរអាចត្រូវបានកំដៅដោយឧស្ម័ន ឬប្រេងកាត ។ កសិករភាគច្រើនទិញកូនមាន់អាយុ១ថ្ងៃ ពីកន្លែងភ្ញាស់របើបជំនួញ ។
ការឆ្លុះពង (Candling egg)
ក្នុងកំឡុងពេលភ្ញាស់ពង សរសៃវាលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលគេពិនិត្យមើលឃើញដោយបង្វិលពងក្រោមប្រភពពន្លឺភ្លើង ។ ប្រដាប់ឆ្លុះសាមញ្ញត្រូវបានគេធ្វើឡើង ដោយចោះប្រហោងកំប៉ុង ឬប្រអប់ទំហំ ៣ស.ម ប្រដាប់ដោយអំពូលភ្លើង ដែលមានកំលាំង១៥ ទៅ ៥០វ៉ាត់។ គេអាចប្រើប្រាស់ភ្លើងពិល ឬពន្លឺថ្ងៃដើម្បីឆ្លុះស៊ុតបានតាមរន្ធតូចក្នុងបន្ទប់ងងឹត ។ ការកកើតកោសិកានៅក្នុងឃ្លុបខ្យល់ ក្នុងពេលភ្ញាស់ មានបង្ហាញនូវរូបភាព។ បើសិនជាឃ្លុបខ្យល់ថយចុះជ្រៅច្រើនជាង ១,២៥ស.មនោះ ស៊ុតប្រហែលជាខូច ។ ពងដែលមិនមានដោយឈ្មោល ( សំបកមានពណ៌ស ) អាចពិនិត្យដឹងក្រោយពីដាក់ភ្ញាស់បានពី៤ ទៅ ៥ថ្ងៃ ។ ២ ឬ ៣ ថ្ងៃក្រោយមកពងនោះមានស្នាមពណ៌ព្រឿងៗ ឬពណ៌ត្នោត ។ បើសិនសរសៃឈាមត្រូវបានគេមើលឃើញថា ផុសចេញពីចំណុចក្រហមក្រម៉ៅ នោះពងនឹងចាប់ផ្តើមមានខ្សែជីវិត ហើយវានឹងអាចញាស់ជាកូនមាន់បាន ។ បើសិនជាជាតិលឿងនិងជាតិសរសៃនៃពង មើលឃើញច្បាស់ហើយថ្លា នោះគេអាចទុកបរិភោគបាន ទោះបីនៅក្នុងប្រទេសខ្លះមានច្បាប់ហាមឃាត់ មិនឲ្យលក់ក៏ដោយ ។ ការឆ្លុះពងនៅពេលចុងក្រោយ ត្រូវបានគេឆ្លុះមើលនៅរយៈពេល ១៨ថ្ងៃ ដោយឆ្លុះមើលម្តងទៀតនៅខណៈដែលគេប្តូរទូភ្ញាស់ទៅកន្លែងញាស់ ។ ពេលនោះកាលណាគេឃើញមានពណ៌លឿងខ្មៅនៅខាងក្នុង ហើយមិនមានបន្ទប់ខ្យល់ទេ នោះបញ្ជាក់ថា ស៊ុតប្រាកដជាស្អុយ និងត្រូវយកចេញជាប្រញាប់ ។
(ដកស្រង់ចេញពី ខេមបូឌាអេចប្រេសញូស៍)
ចុចដោនឡូនឯកសារ PDF Download: hatching.pdf
នៅក្នុង តំបន់ខ្លះដែលមិនទាន់មានក្រុមហ៊ុនភ្ញាស់ ជារបៀបជំនួញនៅឡើយ ការបង្កើតប្រដាប់ភ្ញាស់នៅតាមផ្ទះ គេនៅតែប្រើប្រាស់នៅឡើយសម្រាប់ចិញ្ចឹមមាន់តូចៗ ។ បើសិនជាមានការផ្តល់អគ្គិសនី ឬចង្កៀងប្រេងកាតបានទៀតទាត់ គេអាចសង់ឬទិញប្រដាប់ភ្ញាស់ដែលមានតំលៃថោកល្មម សម្រាប់ភ្ញាស់ពងមួយចំនួនតូច ។ ចំពោះពងដែលដាក់ក្នុងប្រដាប់ភ្ញាស់ គេត្រូវតែប្រើទែរម៉ូស្តាត (thermostat) ដែលរក្សាសីតុណ្ហភាពឲ្យបានថិតថេរ ប្រហែល៣៩,៤អង្សាសេ ដែលត្រឹមត្រូវទៅតាមសីតុណ្ហភាពនៃការភ្ញាស់ពង តាមបែបធម្មជាតិដែរ ។ ទំនាក់ទំនងសំណើមគេគប្បីថែទាំរវាង៤៥ ទៅ៦៥ភាគរយ ដោយប្រើចានដែកដាក់ទឹក ហើយត្រូវមានខ្យល់បក់ដើម្បីឲ្យមានសំណើម ។ កូនមាន់ចាប់ផ្តើមញាស់ក្នុងអំឡុងពេល២១ថ្ងៃ ហើយវាតែងមានកំលាំងខ្លាំងមាំមួន ទោះបីជាយើងមិនជួយក៏ដោយ ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏មាន់មួយចំនួនតូចញាស់ក្រោយគេ អាចរស់បានដែរ បើសិនជាគេមានការថែទាំឲ្យបានដិតដល់ល្អ ប៉ុន្តែកូនមាន់ទាំងនោះ មានសភាពខ្សោយពិបាកក្នុងការរស់នៅ ។ ប្រដាប់ភ្ញាស់តូចដែលប្រើដោយអគ្គិសនី អាចភ្ញាស់ពងមាន់បាន៥០គ្រាប់ ត្រូវបានគេសាងសង់ឡើងដោយប្រើកំដៅ ( ចង្កៀង ) ឬអំពូលដែលមានសីតុណ្ហភាពសំរួលតំរូវ ដោយទែរមូស្តាតបញ្ចេញដោយឧស្ម័ន ។ ពងមាន់ដែលភ្ញាស់គប្បីប្រែត្រឡប់វាទៅមក ឲ្យបាន៤ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ក្នុងអំឡុងពេលមួយអាទិត្យដំបូង ។ ចូលគូសសញ្ញាចំណាំពងនីមួយៗ ដោយអក្ស ” x ” ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការត្រឡប់វា ៤៥អង្សាក្នុងម្តងៗ ។
ប្រដាប់ភ្ញាស់ដោយប្រើ ចរន្តអគ្គិសនីធុនតូច, ប្រដាប់ភ្ញាស់ប្រហែលគ្នានេះដែរអាចត្រូវបានកំដៅដោយឧស្ម័ន ឬប្រេងកាត ។ កសិករភាគច្រើនទិញកូនមាន់អាយុ១ថ្ងៃ ពីកន្លែងភ្ញាស់របើបជំនួញ ។
ឧបករណ៍មួយចំនួនត្រូវបានប្រើប្រាស់ សម្រាប់ការភ្ញាស់ស៊ុត និងការឆ្លុះស៊ុត
ដោយ សារបរាជ័យផ្នែកបច្ចេកទេស ក្នុងការអនុវត្តន៍ការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ក្នុងស្រុក ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអ្នកចិញ្ចឹមសត្វភាគច្រើន មានការទុកចិត្តទៅលើកន្លែងភ្ញាស់ ដែលគេអនុវត្តន៍ទៅតាមរបៀបជំនួញ ដោយប្រើកំលាំងអគ្គិសនី ដើម្បីភ្ញាស់ស៊ុតទាំងនោះ ។ គេបានធ្វើឧបករណ៍ភ្ញាស់នេះទៅតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស សម្រាប់ប្រែប្រួលពងជាច្រើនដងក្នុងមួយថ្ងៃៗ ។ គេគប្បីរក្សាសីតុណ្ហភាពចន្លោះពី ៣៧ទៅ ៣៧,៦អង្សាសេ ដោយមានទំនាក់ទំនងសំណើមពី ៥០ ទៅ៦០ភាគរយ ។ ចំពោះរយៈពេលថ្ងៃទី១៩ និងទី២០ សីតុណ្ហភាពត្រូវបន្ថយចុះនៅ ៣៦,១ ទៅ ៣៧,២អង្សាសេ ដោយបង្កើនទំនាក់ទំនងសំណើមរហូតដល់ ៧៥ភាគរយ ជាអត្រាខ្ពស់បំផុតក្នុងពេលញាស់ដំបូងមកដល់ ។ ការផ្តល់មតិទាំងនេះអាស្រ័យទៅតាមប្រភេទ នៃទូភ្ញាស់ និងទំហំនៃស៊ុតដែលគេយកមកភ្ញាស់ ដូច្នេះចូរយកចិត្តទុកដាក់ ដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ចំពោះការផ្តល់មតិរបស់អ្នកភ្ញាស់ស៊ុត ។ ប្រព័ន្ធឲ្យសញ្ញាអាចដំណើរការម៉ាស៊ីនភ្លើង ដោយស្វ័យប្រវត្តិ ក្នុងករណីដែលចរន្តអគ្គិសនីធ្លាក់ចុះ ។ ទូភ្ញាស់នីមួយៗត្រូវគេដាក់ឲ្យមានតម្រង់ខ្យល់ ដើម្បីការពារការលាយឡំរបស់មេរោគបាក់តេរី ដែលអាចឆ្លងពីទូភ្ញាស់ផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងកន្លែងភ្ញាស់នោះ ។ គេត្រូវផ្ទេរពងពីប្រដាប់ភ្ញាស់ទៅកន្លែងភ្ញាស់នៅថ្ងៃទី១៨ ។
កន្លែង ភ្ញាស់របៀបជំនួញ
គេត្រូវពិនិត្យពូជមាន់នៅលើកសិដ្ឋានបង្កាត់ជូព
ដើម្បីការពារជំងឺជាមុន មិនឲ្យឆ្លងចូលទៅកន្លែងភ្ញាស់បានឡើយ ។
កាលណាមានជំងឺឆ្លងនៅកន្លែងភ្ញាស់ស៊ុតនោះ
គេត្រូវមានការខាតបង់យ៉ាងច្រើន ។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជារៀបភ្ញាស់ពង
តាមទម្លាប់ចាស់ដែលអនុវត្តន៍ដោយអ្នកបង្កាត់មួយចំនួននោះ
ត្រូវបានគេបំបាត់លែងប្រើប្រាស់តទៅទៀត ។ ក្រោយពីកូនមាន់ញាស់
ចាំបាច់ត្រូវលាងប្រដាប់ប្រដាឲ្យបានម៉ត់ចត់ល្អ
ដើម្បីការពារជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ ។ គេត្រូវចាក់ថ្នាំការពារ កាត់ជំពុះ
និងការមើលភេទឲ្យបានត្រឹមត្រូវ មុនពេលយកទៅចិញ្ចឹមក្នុងកសិដ្ឋាន
ដើម្បីការពារជំងឺឆ្លងផ្សេងៗតាមរយៈស៊ុត ដូចជា ជំងឺរោគសរ ( Pullorum )
និងរោកមីកូប្លាស្មា (Mycoplasma) ។
កូនមាន់ទើបតែញាស់ថ្មីៗភាគច្រើន ត្រូវគេលក់
និងផ្តល់ដោយផ្ទាល់ដល់អ្នកទិញក្នុងមួយថ្ងៃ ។
កន្លែងភ្ញាស់កូនមាន់ខ្លះគេក្រុងកូនមាន់ទុក ដើម្បីចិញ្ចឹម
ហើយចាប់ផ្តើមលក់នៅពេលមាន់មានអាយុច្រើនសប្តាហ៍ ឬមាន់ជំទង់ ។ដោយ សារបរាជ័យផ្នែកបច្ចេកទេស ក្នុងការអនុវត្តន៍ការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ក្នុងស្រុក ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអ្នកចិញ្ចឹមសត្វភាគច្រើន មានការទុកចិត្តទៅលើកន្លែងភ្ញាស់ ដែលគេអនុវត្តន៍ទៅតាមរបៀបជំនួញ ដោយប្រើកំលាំងអគ្គិសនី ដើម្បីភ្ញាស់ស៊ុតទាំងនោះ ។ គេបានធ្វើឧបករណ៍ភ្ញាស់នេះទៅតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស សម្រាប់ប្រែប្រួលពងជាច្រើនដងក្នុងមួយថ្ងៃៗ ។ គេគប្បីរក្សាសីតុណ្ហភាពចន្លោះពី ៣៧ទៅ ៣៧,៦អង្សាសេ ដោយមានទំនាក់ទំនងសំណើមពី ៥០ ទៅ៦០ភាគរយ ។ ចំពោះរយៈពេលថ្ងៃទី១៩ និងទី២០ សីតុណ្ហភាពត្រូវបន្ថយចុះនៅ ៣៦,១ ទៅ ៣៧,២អង្សាសេ ដោយបង្កើនទំនាក់ទំនងសំណើមរហូតដល់ ៧៥ភាគរយ ជាអត្រាខ្ពស់បំផុតក្នុងពេលញាស់ដំបូងមកដល់ ។ ការផ្តល់មតិទាំងនេះអាស្រ័យទៅតាមប្រភេទ នៃទូភ្ញាស់ និងទំហំនៃស៊ុតដែលគេយកមកភ្ញាស់ ដូច្នេះចូរយកចិត្តទុកដាក់ ដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ចំពោះការផ្តល់មតិរបស់អ្នកភ្ញាស់ស៊ុត ។ ប្រព័ន្ធឲ្យសញ្ញាអាចដំណើរការម៉ាស៊ីនភ្លើង ដោយស្វ័យប្រវត្តិ ក្នុងករណីដែលចរន្តអគ្គិសនីធ្លាក់ចុះ ។ ទូភ្ញាស់នីមួយៗត្រូវគេដាក់ឲ្យមានតម្រង់ខ្យល់ ដើម្បីការពារការលាយឡំរបស់មេរោគបាក់តេរី ដែលអាចឆ្លងពីទូភ្ញាស់ផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងកន្លែងភ្ញាស់នោះ ។ គេត្រូវផ្ទេរពងពីប្រដាប់ភ្ញាស់ទៅកន្លែងភ្ញាស់នៅថ្ងៃទី១៨ ។
ការឆ្លុះពង (Candling egg)
ក្នុងកំឡុងពេលភ្ញាស់ពង សរសៃវាលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលគេពិនិត្យមើលឃើញដោយបង្វិលពងក្រោមប្រភពពន្លឺភ្លើង ។ ប្រដាប់ឆ្លុះសាមញ្ញត្រូវបានគេធ្វើឡើង ដោយចោះប្រហោងកំប៉ុង ឬប្រអប់ទំហំ ៣ស.ម ប្រដាប់ដោយអំពូលភ្លើង ដែលមានកំលាំង១៥ ទៅ ៥០វ៉ាត់។ គេអាចប្រើប្រាស់ភ្លើងពិល ឬពន្លឺថ្ងៃដើម្បីឆ្លុះស៊ុតបានតាមរន្ធតូចក្នុងបន្ទប់ងងឹត ។ ការកកើតកោសិកានៅក្នុងឃ្លុបខ្យល់ ក្នុងពេលភ្ញាស់ មានបង្ហាញនូវរូបភាព។ បើសិនជាឃ្លុបខ្យល់ថយចុះជ្រៅច្រើនជាង ១,២៥ស.មនោះ ស៊ុតប្រហែលជាខូច ។ ពងដែលមិនមានដោយឈ្មោល ( សំបកមានពណ៌ស ) អាចពិនិត្យដឹងក្រោយពីដាក់ភ្ញាស់បានពី៤ ទៅ ៥ថ្ងៃ ។ ២ ឬ ៣ ថ្ងៃក្រោយមកពងនោះមានស្នាមពណ៌ព្រឿងៗ ឬពណ៌ត្នោត ។ បើសិនសរសៃឈាមត្រូវបានគេមើលឃើញថា ផុសចេញពីចំណុចក្រហមក្រម៉ៅ នោះពងនឹងចាប់ផ្តើមមានខ្សែជីវិត ហើយវានឹងអាចញាស់ជាកូនមាន់បាន ។ បើសិនជាជាតិលឿងនិងជាតិសរសៃនៃពង មើលឃើញច្បាស់ហើយថ្លា នោះគេអាចទុកបរិភោគបាន ទោះបីនៅក្នុងប្រទេសខ្លះមានច្បាប់ហាមឃាត់ មិនឲ្យលក់ក៏ដោយ ។ ការឆ្លុះពងនៅពេលចុងក្រោយ ត្រូវបានគេឆ្លុះមើលនៅរយៈពេល ១៨ថ្ងៃ ដោយឆ្លុះមើលម្តងទៀតនៅខណៈដែលគេប្តូរទូភ្ញាស់ទៅកន្លែងញាស់ ។ ពេលនោះកាលណាគេឃើញមានពណ៌លឿងខ្មៅនៅខាងក្នុង ហើយមិនមានបន្ទប់ខ្យល់ទេ នោះបញ្ជាក់ថា ស៊ុតប្រាកដជាស្អុយ និងត្រូវយកចេញជាប្រញាប់ ។
(ដកស្រង់ចេញពី ខេមបូឌាអេចប្រេសញូស៍)
ចុចដោនឡូនឯកសារ PDF Download: hatching.pdf